Türkiye'nin ikinci büyük gölü olan Tuz Gölü kuraklık nedeniyle alarm veriyor... Türkiye'nin tuz ihtiyacını önemli ölçüde karşılayan, her yıl binlerce yerli ve yabancı turistin ziyaret ettiği göldeki su seviyesi, kuraklık nedeniyle önemli bir oranda çekildi. Uzmanlar, iklim değişikliği ve bölgedeki bilinçsiz tarımsal sulama nedeniyle bunun yaşandığına dikkat çekti.

Yapılan son araştırmalara göre yüzölçümü bin 600 kilometrekare olan göl yüzde 30 küçüldü. Konuyla ilgili Konya Teknik Üniversitesi Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Muazzez Çelik Karakaya ve Konya Teknik Üniversitesi Kimya Teknolojileri Bölümü Öğretim Üyesi Dr. Hatice Ünal Ercan ile konuştuk. İşte Tuz Gölü'nün son durumu...

'GÖLDEKİ KÜÇÜLMENİN SEBEBİ...'

Peki, Tuz Gölü'nde yaşanan küçülmenin temel sebepleri arasında neler var? Yaşanan küçülmeye yol açan sebep yalnızca küresel ısınma mı? Yoksa bu küçülmenin sebepleri arasında yanlış sulama gibi insan kaynaklı hatalar da mı var? Konuyla ilgili çalışmalar yapan isimlerin başında gelen Prof. Dr. Muazzez Çelik Karakaya, Tuz Gölü havzasında yağışların azlığının haricinde buharlaşma oranının da havzadaki diğer bölgelerden oldukça yüksek olduğunu belirtti. Karakaya, dedi.

İlgili Haber Tuz Gölü eriyor! Sessiz çığlık...

Tuz Gölü havzasındaki büyük bir arazinin tarımsal faaliyetlerde yeraltı suyunun kontrolsüz kullanımı ve artan kuraklık nedeniyle etkilendiğini söyleyen Prof. Dr. Muazzez Çelik Karakaya, şöyle devam etti:

Sıcaklık artışının haricinde uzun ve kurak yaz mevsiminin de göldeki küçülmeye sebep olduğunu vurgulayan Karakaya, dedi. Karakaya, Tuz Gölü'nde küçülmeye sebep olan önemli yanlışları ise şu şekilde anlattı:

'YAPILAN EN BÜYÜK HATALARDAN BİRİ...'

Konuyla ilgili çalışmalar yürüten isimlerden Dr. Hatice Ünal Ercan da Tuz Gölü'ndeki küçülmenin en temel sebeplerinden birinin kuraklık olduğunu vurguladı. Global anlamda etkili olan kuraklığın Türkiye'nin orta kesimlerini son yarım yüzyıldır etkilediğini söyleyen Ercan, gölün küçülmesinde tek bir neden aramanın doğru olmadığı görüşünde.

İlgili Haber Tuz Gölü pembeye büründü

Ercan, insan kaynaklı hataları ise şöyle sıraladı: Yapılan en büyük hatalardan birinin tarımsal faaliyetlerde kullanılan suyun çiftçi tarafından bilinçsizce yani vahşi sulama denilen yöntemle kullanılması olduğunu söyleyen Ercan, açıklamasında bulundu.

'VAHŞİ SULAMADAN MUTLAKA VAZGEÇİLMELİ'

Peki Tuz Gölü'nü kurtarmak için kısa ve uzun vadede neler yapılabilir? Suya ihtiyacı olan tarımsal ürünlerden ziyade susuz ya da daha az suya ihtiyaç duyan bitki desenine geçilebileceğini söyleyen Prof. Dr. Muazzez Çelik Karakaya, şunları söyledi: "Tuz oranı yüksek olan topraklarda halofilik (tuz seven, tuzlu ortamda gelişen) bitkilerin yetiştirilmesine yönelik daha fazla araştırma yapılabilir.  Tuza dayanıklı bitkiler, Tuz Gölü çevresindeki tuzlu toprakların ıslahı için etkili olabilir."

Tıpkı Dr. Hatice Ünal Ercan gibi vahşi sulamadan mutlaka vazgeçilmesi gerektiğini vurgulayan Prof. Dr. Muazzez Çelik Karakaya, toprakların hızla çoraklaşmasının önlenmesi için daha az su kullanımını teşvik edici uygulamalara geçilmesi gerektiğini belirtti. Karakaya'nın bir diğer önerisi de Tuz Gölü'nün tuz üretimi yapılmayan alanlarına güneş panelleri yerleştirilmesi yönünde. Karakaya, bu paneller ile sulu-kısmen sulu ve nemli alanlardaki hızlı buharlaşmanın önlenebileceğini ve temiz enerji sağlanabileceğini söyledi.

İlgili Haber Korkutan açıklama: 'Tuz Gölü’nü 30 yıla kadar kaybedebiliriz'

Dr. Hatice Ünal Ercan da bölge iklimine uygun olmayan bitki yetiştiriciliğinin çiftçiyi daha çok su kullanmaya ittiğini, bu sonucun da dolaylı olarak Tuz Gölü'nün kurumasına neden olduğunu ifade etti. Ercan, çiftçileri ise şu sözlerle uyardı: Global ölçekte gerçekleşen kuraklık için kısa vadede bir çözüm yolunun olmadığını söyleyen Ercan, dedi.

TUZ GÖLÜ'NÜ NASIL BİR GELECEK BEKLİYOR?

Tuz Gölü'nü ileride bekleyen tehlikeler neler? Yeterli önlemler alınmadığı takdirde Tuz Gölü'nü nasıl bir gelecek bekliyor? Tuz Gölü'nün hatalı yönetim ve ekolojik olarak uyumsuz arazi kullanımı nedeniyle tehdit altında olduğunu söyleyen Prof. Dr. Muazzez Çelik Karakaya'ya göre bu tehdit düzeyi her geçen gün artıyor. Tuz Gölü özel koruma alanı topraklarının genellikle kalsit, kil ve sülfat içeriğince zengin topraklar olduğunu söyleyen Karakaya, diye konuştu. Söz konusu toprakların rüzgârlarla taşınması sonucunda özellikle tarımsal alanlarda üretim kayıpları ve çevre sağlığı açısından da negatif etkiler yaşanabileceğini vurgulayan Karakaya, bilgisini paylaştı.

İlgili Haber Tuz Gölü'ne yoğun turist ilgisi

Tuz Gölü'nün özel koruma altındaki alanının yüzde 15.1'inin tarımsal faaliyetlere uygun olmadığının tespit edildiğini belirten Prof. Dr. Muazzez Çelik Karakaya, gerekli tedbirlerin alınmamasının sadece Tuz Gölü'nü etkilemeyeceğini söyledi. Karakaya, gerekli önlemler alınmadığı takdirde Bolluk ve Tersakan gibi soda göllerini de kaybedebileceğimiz yönünde uyarıda bulundu. Karakaya, koruma alanı ilan edilen Akgöl, Köpek Gölü, Acıgöl ve Eşmekaya gibi göllerin de kuruduğuna dikkat çekti.

'TUZ GÖLÜ'NÜ İKİ TEHLİKE BEKLİYOR'

Dr. Hatice Ünal Ercan'a göre ise Tuz Gölü'nü bekleyen iki önemli tehlike var. Bunlardan biri yok olma tehlikesi, öteki ise kirlilik... Son yıllarda artan sıcaklıkların ve azalan yağışların Tuz Gölü Havzası'ndaki iklim özelliklerini olumsuz yönde etkilediğini belirten Ercan, dedi.

İlgili Haber Dünyanın En Büyük Tuz Gölü: Salar de Uyuni

Dr. Hatice Ünal Ercan, olumsuz şartların devam etmesi durumunda gölün sadece yarım yüzyıl kadar ömrünün kaldığına işaret etti. Yapılan incelemeler sonucunda gölün ağır metal kirliliğinin her geçen gün arttığını hatırlatan Ercan, göldeki kirliliğin tuz üretimi açısından olumsuz etkiler yaratacağını vurgulayarak göl içinde ve çevresinde yaşayan canlıların sağlığının tehlike altına gireceğini söyledi.

'ÇOK SAYIDA KUŞ TÜRÜNÜN YAŞAM VE ÜREME ALANI'

Türkiye için Tuz Gölü'nün stratejik önemi nedir? Biz neden Tuz Gölü'ne sahip çıkmalıyız? Tuz Gölü'nün, Türkiye'nin yaklaşık yüzde 45 ila yüzde 50 oranındaki tuz ihtiyacını karşıladığını hatırlatan Prof. Dr. Muazzez Çelik Karakaya, koruma alanındaki Tersakan ve Bolluk göllerinden de soda üretimi yapıldığını vurguladı. Üretilen hammadde ve işlenmiş ürünler sayesinde bu göllerin ülke ekonomisine katkı sunduğunu söyleyen Karakaya, Tuz Gölü'nün uluslararası kriterlere göre A sınıfı bir sulak alan olduğunu belirtti.

İlgili Haber Tuz Gölü deposunun yarısı tamamlandı

diyen Karakaya, Tuz Gölü'nün çok sayıda kuş türünün yaşam ve üreme alanı olduğunun altını çizdi. Tuz Gölü'nün sağlık turizmi açısından da büyük bir öneme sahip olduğunu söyleyen Karakaya, uzun vadede Hirfanlı Barajı'ndan Tuz Gölü'ne su aktarımının fizibilitesinin yapılabileceğini, kısa vadede ise havzadaki resmi ve gayri resmi kaçak kuyuların kontrole alınması gerektiğini belirterek, dedi.

'YER ALTI SULARININ KONTROLSÜZ TÜKETİMİ...'

Koruma alanındaki su çekilmesiyle ilgili hatırlatma yapan Prof. Dr. Muazzez Çelik Karakaya, diye konuştu. Tuz Gölü kapalı havzasında yer altı sularının akışının Tuz Gölü'ne doğru olduğunu söyleyen Karakaya, dedi.

'TUZ GÖLÜ'NE SAHİP ÇIKMALIYIZ'

Dr. Hatice Ünal Ercan da Tuz Gölü'nün eski çağlardan beri önemli ticaret yolları üzerinde bulunduğunu hatırlattı. Sanılanın aksine üretilen tuzun sadece yüzde 6 ila 8'inin sofra tuzu olarak kullanıldığını belirten Ercan, geri kalan kısmın ise cam, kağıt, kauçuk ve tekstil sanayinde, ayrıca kimya endüstrisinde de geniş bir alanda kullanıldığını söyledi. Tuz Gölü'nün önemli özelliklerinden birinin eşsiz doğal yapısı ve içerdiği canlı potansiyeli olduğunu söyleyen Ercan, dedi.

İlgili Haber Tuz Gölü’nde yavru flamingo katliamı!

Tuz Gölü'nde bu yaz binlerce flamingo yavrusunun öldüğünü hatırlatan Ercan, Tuz Gölü'ne sahip çıkmamız gerektiğini şu sözlerle ifade ediyor. izcihaberajansi.com